ORTAQ ŞƏHƏR

Axşam bütün zülməti ilə şəhəri udmağa başlayırdı. N. sürətlə metrodan çıxaraq beynindəki istiqamətə yollandı.
FHN-nin S. rayonu üzrə bölməsinin işçıləri bu günu cəmi bircə yanğınla yola verdiklərinə görə sevinirdilər.  Domino daşlarının şaqqıltısı bəzən müdürün otağına qədər gəlib çıxırdı.
Bu gecə burada yatacaqdı. Körpünün altında özünə sığınacaq tapmışdı. Yamaqlı torbasını  başının altına basıb, üstünə bu gün zibillikdən tapdığı adyal parçası ilə kecirəcəyi gecəni xəyal edirdi.
B. əlini uşağın alnına qoydu. Od tutub yanırdı. Arvadı “çöpü qalıb” deyərək, həkim sözünə daş atıb başını tutdu. Yığışıb evdən çıxdılar.
Q.  kitablarını qoltuğuna vurub ədəbi məclis niyyəti ilə evdən çıxdı. Arvadı yenə “Fərsiz kişi ya şair olar, ya da Cəbiş müəllim” deyərək arxasınca donqulldandı.
Atasının bağışladığı son model  avtomobilin disk yerinə bir dənə CD atıb E. ayağına qaza qoydu. “Efirdi efir”melodiyası maşından yüksəldikcə, O gecəni hansı klubda keçrəcəyini qərarlaşdırmadan sürəti artırdı.
Bu gün orqan alverçiləri üçün uğurlu keçmişdi. Iki nəfərin böyrəyini ucuz qiymətə ala bilmişdilər.  Əllərinə keçən gənc bir qadını isə son tikəsinə qədər parçalamışdılar. Orqanları təcili yardım maşınına yükləyərək yola çıxdılar.
Azanın verilməsinə az qalmışdı. Ə. şam namazını qılmaq üçün məscidə gedəcəyini qızına bildirdi. Hər gün bu boyda yolu getməyin ağılsızlıq olduğunu bezmədən təkrarlayan qızına gülümsünüb ayaqqabılarını geyindi.
Son obyektlərin “vergi”lərini nəzərdən keçirən deputat  başını kağızlardan qaldırıb qarşısında küçük kimi quyruq bulayan köməkçisinə “Saunaya zəng et! Bu axşam heç kimi qəbul etməsinlər” - deyib yekə qarnını  yığışdırıb pencəyinin yaxasını düymələdi. Bunun getmək işarəsi olduğunu anlayan köməkçisi tez qaçıb kabinetin qapısını açdı.
Neçə gün idi ki, zəng gəlmirdi. Telefonda “hazır ol” mesajını  görəndə sevindiyindən çığırdı. Görüş körpünün ətrafına təyin olundu. Eskort sifariş olunduğu kimi rəqqasə paltarını geyindi və bütün görkəmini paltosunun altında gizləyərək ora yollandı.
N. metrodan çıxıb düz körpüyə qədər piyada yollandı. Əlini gözünün üstünə qoyub o nəhəng tikilini nəzərdən keçirdi. Bu işi burada edən ilk adam olacaqdı. Yaşamaq üçün əlindəki bütün səbəbləri  xərcləyib bitirmişdi. Beynindən bircə dənə “öl” əmri var idi.
Qorxusunu-hürküsünü körpünün nəhəng dirəklərinin yanında buraxıb dırmaşmağa başladı. Mühəndis olmaq istəyirdi uşaqlıqda. Ən gözəl  bina, körpü şəkillərini o çəkərdi. Dırmaşdıqca yer gözündən itir, alatoranın zülmətlə sərhəddində körpünün işıqları yanır, çoxlu maşın siluetləri ona əcaib görünürdü.
Bir anlığa yerin və insanların nə qədər dəyərsiz olduğunu, xırda olduğunu başa düşdü. “Elə ona görə intihar edənlər çoxu yüksəkliyə dırmaşır. Zamanin hansisa məqamında dünyanın fövqündə durmaq və oradan “Ey miskinlər, özümü öldürüb bu bədəndən qurtulacam. Sizin kimilərin arasında yaşamayacam” deyə xitab etmək istəyirlər.”-deyə xəyalından keçirtdi.
Elə hey dırmaşırdı. Ta pikə gəlib çıxmışdı. Elə bu an şəhərin üzərində dövrə vuran polis vertalyotundan onu fərq etdilər. Iki dəqiqə sonra körpüdə həyat durdu.
Maşın tıxacdan çıxıb körpünün ortasına irəliiləyəndə qəfil qarşısındakı maşın dayandı. C. ona dəyməkdən zorla qurtulub, hirslə maşından düşdü. Elə bütün əsəbi ilə söyüşə keçmək istəyirdi ki, hər kəsin eşidə biləcəyi bir səs “ Körpüdə bir adam özünü atmaq istəyir” məsələni aydınlaşdırdı.
FHN-yə gələn zəng domino oynayanların kefini ortadan böldü. Yığışıb çıxsalar da, bu tıxacda körpüyə necə girəcəklərini bilmirdilər.
Körpünün altı, üstü bir anda çəyirtkə kimi polislə doldu. Yurdsuz gündüzdən bələdlədiyi yerə uzaqdan baxıb ah çəkdi. Sonra özünü öldürmək istəyənin cəsarətindən bir azca özü üçün arzuladı.
Miskin cismindən, vərəmli ciyərlərindən ayrılmaq on ağır gəlirdi. “Ən azından it kimi ortalıqda ölməkdənsə, adam özünü gedib dənizə atar.” - özü-ozünə donquldanaraq ah çəkdi. Intihar edənin cəsarətinə həsəd apara-apara dünən gecəlidiyi zibilliyə döndü.
Tıxacda qalmışdılar. A. dayanmadan ərinin əlini sıxır və gözləri hədəqəsindən çıxana qədər çığırmamaq üçün müqavimət göstərirdi. Körpüdə hərəkət dursa da bətnindəki  çapalayaraq “dünya, dünya” deyərək son sərhəddləri də zorlayırdı.
Uşaq qızdırmadan sayıqladıqca başlarını itirirdilər. Nəhayət tıxacdan qurtulmağın qeyri-mümkün olduğunu anlayıb maşından düşdülər. Piyada körpünü keçməyə cəhd etsələr də, az sonra qarşılarını bu dəfə polislər kəsdi.
Avtobusun  sərnişinləri qulaqdan qulağa eşitdikləri  intihar xəbərinə müxtəlif reaksiyalar verdilər. Kimiləri günahı dövlətdə, kimiləri hökumətdə, kimiləri zəmanədə, kimi ləridə adamın özündə günah axtardııar. Şair Q. qoltuğuna vurdugu kitabların birinin  arxa səhifəsini çevirib elə oradaca “Güzəran” şeirini yazdı.
Tıxacda ürəyi sıxılan gənc avtomobilindən düşərək azca irəlilədi. Buradan körpünün tam pik yerinə dırmaşıb intihar etmək istəyən görünürdü. Son modelli telefonun çıxarıb çəkməyə başladı. Arada “Bu axmaq özünü atsaydı, full olardı”- deyərək  ağzındakı saqqızını yerə tüpürməyi də unutmadı.
Polislərin qaynaşdığı məntəqədən beş maşın o tərəfə təcili yardım maşının ilə tıxacda qalmış orqan alverçiləri nəfəsləri kəsilmiş halda inanmadıqları Allaha dua edirdilər.Onlar ələ kecməkdən daha çox ,aid olduqları təşkilatdan qorxurdular.
Ə. avtobusdan düşüb pencəyini yerə atıb namazına başladı. Körpünün dəmirlərinin üzərinə dırmaşıb uzaqdan da olsa intihar etmək istəyəni görmək istəyən gənclər, orta yaşlılar onun namaz qılmasına bir anlığıa baxıb sonra unutdular. İndi  maraqları Allahdan  onlara daha yaxın idi.
Saunada çin masajının zövqünü  maşında yayxanaraq çıxaran deputat körpünun bağlı olduğu məlumatını alan kimi sürücüsündən yolu  dəyişib başqa bir istiqamətdə sürməsini istədi.  Gecəsini belə ürəkbulandırıcı xəbərlə korlamaq istəmədi.
Körpünün altında təyin edilmiş görüş təxirə salındı. Axşamın soyuğunda bəxtinə söyə-söyə gələn eskort  cibindəki qəpik-quruşa baxıb metroya endi. Paltosunu son düyməsinə qədər bağlasa da, gözlərinə çəkdiyi ərəb sürməsi onu ələ verdi. Gecəsini korlayan intihar edənə bir küçə söyüşü ünvanlayıb  ilk gözünə kəsdirdiyi  adamla getdi.
FHN işçiləri brezenti açıb hazır durmuşdular.
Tıxacda ürəyi bulanıb başı ağrıyan körpunun bir küncündə qusurdu.
Yurdsuz zibillikdən itləri qovub özünə yumşaq yer düzəldirdi.
Hamilə qadın taksi sürücüsünün etirazları altında elə orada doğmağa başladı.
Qızdırmalı uşağa gözucu nəzər salan polis onları körpüdən buraxdı. Onlar qaçaraq oradan uzaqlaşmağa başladılar.
Şair “Guzəran” şeirinin son bəndini də yazıb, altından tarixini və “körpüdə” sözlərini də yazmağı unutmadı.
E. dolaşdığı bütün çat və sosial şəbəkələrdə videonu və statusları paylaşıb tez-tez içini çəkərək “At özünü! At özünü! Bu gecə mən “like vəhşisi” olum qaqa” deyərək özünü hayqırmaqdan zorla saxlayırdı.
Orqan alverçilərindən biri həyəcanı azaltmaq üçün” Səy. Mən onun yerinə olsaydım bir iki orqanımı satıb, sonra özümü öldürərdim. Heç olmasa qəbir pulunu edərdi , axmaq” deyərək irişdi. Digəri isə “Görəsən böyrəkləri salamatdı?!” –deyə onun sözlərinə qüvvət verdi.
“Allahu əkbər” deyib səcdədən başını qaldıran ağsaqqal arxasında onlarla insanın namaz qıldığını görüb yenidən şükür səcdəsinə getdi.
Evinə girəndə qucağına qaçan nəvəsini öpən deputat on il sonra onun da, o körpüdə intihar edəcəyindən xəbərsiz halda arvadına “Hansısa başdanxarab milləti əsir etdi. Guya özünü öldürəcək kişi. Özünü öldürmək istəyirsən, cəhənnəm ol  get böğazına bir kəndir keçirt, yoxsa nəhəng bir körpünü bağla”  deyə bütün nifrəti ilə dilləndi.
Eskort xanım bütün həftənin uğursuzluğu və pulsuzluğunun acıgını bir barda çıxarırdı. Hesabı kimin ödəyəcəyi onun vecinə deyildi.
Maşından ucalan “ay ana” səsi ilə körpünün üstündən özünü yerə atan gəncin səsi bir bir-birinə qarışdı. FHN iççilərinin açdığı brezentdən 1 metr o tərəfə düşən gəncin dağılmış beynini və qanını yuyub təmizləmək 15 dəqiqə vaxt aldı. Maşında dünyaya gətirdiyi körpəni  qucağına alan ana körpüdə hərəkət bərpa olunan kimi xəstəxanaya yollandı. Artıq zülmət şəhərin işıqlarına fikir vermədən bütün qüvvəsi ilə çökürdü. Ortaq şəhər hər kəsi öz qoynuna alaraq yuxuya getmək istəyirdi. Yavvaş-yavaş tələsmədən.

PLAGİAT HƏYATLAR

                Sosial şəbəkələr həyatımıza daxil olandan sonra hər şey dəyişildi. Daha insanlar tanımadıqları və heç bir zaman görmədikləri(yaxından) insanların söhbətlərinə şahid oldular.Böyük dağlar, zirvələr təpə oldu,yamacında  futbol oynadı insanlar.Sosial şəbəkələr haqqında çox araşdırmalar,psixoloji testlər keçirilib.Hərəsi bir cür nəticə verən bu araşdırma və testlər daim diqqət mərkəzimdə olub. Onların müxtəlifliyi, rəngarəngliyi mənə hər dəfə bir fikir aşılasa da, öz müşahidələrim mənə başqa şeylər söyləyib. Sosial şəbəkələr insanlarda ilk öncə başqa bir kimlik(şəxsiyyət)qazandırdı. Bəlkə də deyəcəksiniz ki, formalaşmış bir insanın yenidən bir kimliyə qovuşması absurddu. Lakin bunu belə olmadığını biz açıq-aydın sosial şəbəkədəki insanların davranışlarında müşahgidə edə bilərik. Məsələn "klaviatura qəhrəmanları" adlanan bir qrup insanlar var ki,  onlar mümkün olduqca hay-küy,vay -şüvən qaldırıb özlərini bir qəhrəman kimi qələmə verə bilərlər. Lakin realda onların sükutunu balta ilə də bölə bilmərsən. Sosial şəbəkələrdə digərlərinə baxıb filosofluq etmək istəyən bir qrup insan var ki, onlar daim nəsihət verməklə məşğuldular.Halbuki onların öz həyatlarına  ensək bir bataqlığın içində üzdüyünü görə bilərsirik. Virtual insanlar  yaranıb ki, onlar artıq tamamilə başqa bir kimliyə, şəxsiyyətə malikdilər. Bəziləri özü bu kimliyə necə qapılıbsa, sabah bu sosial şəbəkə dağılsa, bəlkə də depressiyadan intihar edəcəklər. Fərqlənmək  arzusu ilə kütləvi şəkildə plagiat edən bu insanların qarşısını almaq üçün hətta Fasebook ilk olaraq müəlliflik huquqlarını tanımaq qanununu da qüvvəyə mindirdi. Lakin bu belə bu insanların qarşısını ala bilmədi,çünki həyatları plagiat olan bu insanlar başqalarının sözünü, fikrini oğurlasa nə baş verəcək ki?!. Adamların həyatı virtuallaşıb. Onlar əslində yoxdular. Realda boz bir kimliyə bürünüblər. Onlar bu sosial şəbəkələrdə ya şairdilər, ya yazıçıdılar,ya filosofdular ya laykı bol kefqom biri.                

  Bu yaxınlarda Azərbaycanda və dünyada tanınan bir yazıçının kitab təqdimatında oldum. Tanınan bir üzə malik olmadığıma görə sərbəst şəkildə "tanınmış" qrupların yanında durub onların söhbətlərinə qulaq müsafiri olmağım çox asan idi.(Burada oxucu haqlı olaraq onları dinlədiyimi də düşünə bilər.Ola bilsin haqlıdı) Sizi inandırım ki, onların söhbəti yalnız və yalnız sosial şəbəkələrdə status müzakirəsi, hansısa səhifələrin laykı və s. ilaxır idi. Onlar realda belə o virtualdan qopa bilməmişdilər.Əslində onlar o tədbirdə yox idilər,çünki hər an ciblərindən cıxardıqları telefonla göbək bağından ayrıla bilməyən körpə kimi sosial şəbəkəyə  nəsə yazır və üzlərində yaranan ifadələrdən onların yazdıqlarına nə cür reaksiya verdiklərini də öyrənmək mümkün idi. Artıq modelleşmiş bu insanlar yeni ideya sahibi ola bilməyəcəklər. Onların beynində başqalarının düşüncələridi və bu düşüncələrə çıxan nərdivanlar belə onların deyil. Sosial şəbəkələr insanlar xəyallarını verdi. Mən orada həyatı boyunca Amerikada olma ehtimalı olmayan adamın Kaliforniyanı yaşadığı şəhər kimi qeyd etdiyini, 45 yaşlı qadının Gənclik və məhəbbət səhifəsini  bəyəndiyini, öz həyatı darmadağın birinin Azərbaycanı xilas etmək cəhdlərini görmüşəm. Həyatlarını quru xəyallar üzərində quran bu insanlara sosial şəbəkələrin bəxş etdiyi xoşbəxtliyi heç valideynləri belə  verə bilməmişdi.                 

Bu yazını yazanda yadıma qəfildən uşaqlığımdan qazılmış bir obraz olan Ələddin düşdü. O kənddə imkanlıların həyətində nökərçilik edərdi. İşini qurtarıb pulunu alan kimi evdə uşaqları acından qırılsa da kostyumunu geyinib qalstukunu taxar və düz rayon mərkəzinə yollanardı. Orada parklarda oturar, insanlara özünü ziyalı kimi təqdim edərdi. Bir dəfə onun rəngarəng qalstuklarının mənbəyini öyrənmək istədim. Belə məlum oldu ki, əslində heç vaxt özünə qalstuk və kostyum almağa pulu olmayan Ələddin onların hamısını kəndçimiz Qəzənfərdən-Polis rəisindən alır.Gedib onun həyətində pulsuz çalışıb o paltarları əldə edən Ələddin özündən bir obraz uydurmuşdu. O, kənd avtobuslarında, rayonun parklarında hörmətli bir ziyalı idi. Siyasətdən danışır, fikir mübadiləsi edir,hətta arada şeir də deyirdi. Lakin  nifrət etdiyi kəndə qayıdanda onu həyətdə vərəmli qızı və şikəst arvadı qarşılayırdı.Heç kəs heç bir zaman kənddə O, ölənə qədər onun üzünə çırpmadı bu həyatını. Çünki böyükdən kiçiyə hər kəs bilirdi ki, onun uydurduğu həyat təqdim etdiyi obraz onun heç vaxt reallaşmayacaq xəyyallarıdı. İndi sosial şəbəkələrdə heç Nyu-Yorka gedə bilməyəcək birinin Nyu-York səhifəsini bəyənməsi, başqasının maşınına söykənib şəkil çəkdirməsi  kimidi başqalarının ideyalarının plagiatı. Bu istedadsız insanların təsəvvürüdü.Heç vaxt reallaşmayacaq xəyallarıdı.Cəmi yüz layka qurban verilmiş eqolardı.

RUS SÜDÜ

                1994-cü ilin Sentyabr ayı idi. Payız ağaclardan yoluşdurduğu yarpaqları özünə şabaş

etdikcə, Sənəm qarşıdan gələn qışın qorxusu ilə daha büzüşürdü. Sanki saçlarını oynadan payızın xoş mehi deyil, qışın dağlardan gətirdiyi soyuq hava idi. Evdəki 4 uşaq yetmirmiş kimi, əri bu il yazda Rusiyaya getməzdən öncə, bir il əvvəl vəfat etmiş bacısının iki uşağını da ona tapşırlıb getmişdi. İndi 6 uşaq həyətdə o yan, bu yana qacışdıqca Sənəm bu qış onları necə yemləyəcəklərini fikirləşirdi. 5 aydı əri qürbət ellərdə idi. Arada zəng vurub hal-əhval tutur, azca ağlamsınır və tezliklə dönəcəyi barədə Sənəmə şirin vədlər verərdi. Sənəm keçən bu 5 ayı elə şirin vədlərə bürünüb yatmışdı. İndi payızın sərin mehində Sənəm başından qovub çıxartmağa çalışdığı fikrin cəngində qalmışdı. "Birdən Elnazın, ya da Sevdanın əri kimi Eldar da dönmək istəməsə?!... Qalsa o sarıqulaqların yanında." Elə bu fikırlə əlbəyaxa ikən qəfil başına dəyən zərbədən sarsıldı. Dönüb hirsini tökmək istəyirdi ki, 3 yaşlı oğlunun parçadan düzəlmiş topu peşman-peşman süzdüyünü görüb yumşaldı. Anladı ki, uşaq da bu təsadüfü zərbədən pis olub. Yerindən qalxıb onu qucaqladı.Həyətdə heç nəyi fərq etmədən qaçışan uşaqları süzüb kövrəldi. Bilmədi bəxtinə söysün, yoxsa ailəni bu günə qoyan güzəran dərdinə acısın. Bu fikirlə də axşama düşənə qədər sərsəri kimi dolandı. Hər axşam yeməkdən sonra qonşuluqda yaşayan və onlara baş çəkməyi adət halına gətirmiş qayınatası və ögey qayınanası ona Əlisanın zəng etdiyini söylədilər. Əlisa Sənəmin ögey baldızının əri idi və bu il ehtiyac ucbatından qaynına qoşulub Rusiyaya getmişdi. Qayınatası- Vahid kişi ürəklə sümürdüyü siqaretin tüstüsünü üfürdüyü otağın havasını da sinəsinə çəkərək:

-Əlisa deyir ki, mən gəlməyəcəm. Eldardan veş yollayacam. Onu uşaqlara verərsiniz. Hə, Sənəm, gözün aydın. Deyirəm, ay komandır, Eldar bir azca da gec gəlsəydi, vallah bu gəlin fikirdən öləcəkdi. Hayn?- deyib güldü. Sənəm isə bu xoş xəbərdən elə məst olmuşdu ki, qayınatası, hətta nifrət etdiyi qayınanası onu söysəydi belə etiraz etməyəcəkdi. Rusiyadan, güzərandan, kəndin evlənənindən, qoşulub qaçanından o ki var söhbətləşib yorulandan sonra hər kəs sabaha dair xəyallarını qucaqlayıb yatmağa yollandı. Pilləkənin üstündə par-par parıldayan qaloşlarını geyinən qayınanası:

 -Ay Sənəm, Eldar gələn kimi bizə de!Veşi birdən təkbaşına yeyərsiniz haa!- xəbərdaredici səslə söylənib yanını kök ördək kimi basa-basa həyətə düşdü. Sənəm dilini dodağını gəmirsədə ona cavab verməyi düşünmədi. Onlar gedəndən sonra ulduzlu səmanı  süzərək dərindən nəfəs aldı. Hər halda üç gündən sonra bu boyda külfətin qarşısında tək olmayacaqdı.

                 Üç gün ilan kimi sürünüb Sənəmin səbrini bir tikə edəndə Eldar özünü çatdırdı.Eldar ağır çantaları içəri daşıyanda Sənəmin ürəyi dağ boyda oldu. Ona elə gəldi ki,ala dağdan qar gətirmək budur. Hər halda Eldar bu çantaları ala dağdan gətirməmişdisə də, elə qarlı Rusiyanın adı da bəs idi. Sənəm indi qonşudakı gəlinlərə  acıq verə biləcəkdi. Ən azından əri kəndin başıpozuqlarına ilişib Rusiyada qalmamışdı. Onların yanına gəlmişdi. Ağır çantaları daşımaqda ərinə kömək etdi. Az sonra çantaları yerbəyer edib uşaqları qucaqlayan Eldar:

 - Ay Sənəm, o boz çantanı açma! Əlisa göndərib. Onu elə ötür çəpərdən o taya, yazıq uşaqlar atalarının iyini alsınlar. Deyəsən bu qış gəlməyəcək O.-Hə yaxşı. -Sənəm boz çantanı elə qapının ağzına qoyub özünü ərinin dizinin dibinə verdi. İki saatlıq hal- əhvaldan sonra Eldar elə oturduğu divanda yuxulumağa, Sənəm isə çantaları boşaldıb ərinin nələr gətirdiyinə baxmağa başladı. Uşaqlara gətirdiyi paltarları,Azərbaycanda illərdi tapılmayan rus şokoladlarını ayırıb üst-üstə yığdıqca sevincindən özünə yer tapmırdı.Bu zaman eyvandan gələn ayaq səsləri onu yerində dondurdu.Eldarın gətirdiyi şeyləri heç kəsə göstərmək isrtəmirdi. Bir az gözdən nəzərdən qorxurdusa, bir az da gələn kiminsə mütləq nəyəsə ortaq çıxacağını bilirdi.Qapı astaca aralananda anladı ki, artıq gecdir. Özünü elə çantaların qabağına yıxmaqla azacıq da olsa görünən şeylərin qarşısını almağa cəhd etdi. Lakin gözlədiyinin əksinə qapıdan içəri uzanan balaca ayaqları görəndə corablarından bunun qızı Nuranə olduğunu bildi. Nuranə atasının gəldiyini bilən kimi divana tərəf qaçdı. Anasının şəhadət barmağını dodaqlarının üstünə qoyması ilə anladı ki, bu öpüş mərasimini atası yuxudan duran vaxta saxlamalıdı. Küskün-küskün anasının yanına qayıdıb gözlərini çantalardan ayırmadan kürəyindəki məktəb çantasını çıxardı. Anasının:

-Qardaşını, bacını niyə gözləmədin? Həmişəki kimi yenə keçiliyindən əl çəkmirsən.- ərklə dediyi sözlərə fikir vermədən qayğısızca:

 - Onların dərsi çox idi. Acından ölürdüm. Atam nə alıb? Mənə də ver!- deyə cavab verdi.

                Hələ axşam düşməmiş onlara baş çəkən qayınatası elə salam-kəlamdan sonra Əlisanın göndərdiyi çanta ilə maraqlandı.Çantanı gətirib verən kimi içindəkiləri sürətlə nəzərdən keçirib:

 -İnsafsız niyə belə az şey göndərib?-deyə inamsız-inamsız oğlu ilə gəlinini süzdü.Sənəm elə dillənib onun bu baxışlarını mənalandırmaq istəyirdi ki, Eldar tez qabağa düşərək:

-Vallah, papa, hələ onu göndərib sevinin. Qoşulub uruslara, bir gün içir, üç gün yatır. Yenə gəldiyim gün yaxşı ki, ayıq gününə düşdü. yoxsa bu da olmayacaqdı.Sevincin yanında demə, Əlisa  bu qışdan çıxmayacaq. Qorxuram bomj kimi elə küçədə ölsün.Əlisa...

- Küyə basma!-atası həmişəki quru ədası ilə onun sözünü kəsdi. - Yaman az şey yollayıb.Barı, urus malokosu yollayaydı. Day buralarda yoxdu - Atasının gileyinə ürəyi dözməyən Eldar:

 - O aldığılm malokolardan gətir ver. Mən bir az alıb gətirmişəm. - Sənəmə dedi.

Sənəm beş qutu südü də boz çantaya ataraq eyvandan düşən qayınatasının uzaqlaşan fiquruna baxaraq:

 -Eldar, bax, demədi demə!O elə bildi ki, biz Əlisanın göndərdiyi şeylərdən götürmüşük.- deyə dilləndi.

- Sən də ancaq qara -qara fikir bəsləyirsən. Allah bilir ki, bir çöpünə də dəyməmişəm.-Eldar fikirli halda bir siqaret yandırdı. Payızın axşam sərini düşdükcə uşaqlar həyət-bacadan yığışır, balaca otaqda qələbəlik yaradırdılar. Eldar siqareti sonacan çəkib kötüyünü eyvanın qarşısındakı qum qalağına atdı. Atasının inamsız baxışlarını xatırlayıb qəlbində arvadına haqq verməli oldu.

                  İki gün sonra Sentyabr ayına xas olmayan isti hava hərəni sərin bir bucağa qovmuşdu. Eldar armud topladığı vedrələri eyvana qoyub, Sənəmin tökdüyü sərin su ilə yuyunmağa başladı. Qəfil:

-Mən burda olmayanda da belə idi? Papam bura keçməzdi?- deyə soruşdu.

- Yoxxx. Hər axşam gələrdilər. Yəqin indi sənə arxayın olublar, ona görə gəlmirlər- Sənəm yarıinamsız halda cavab verdi.

- Deyəsən elə sən deyən düzdü. Gör, heç Sevinc bura keşdimi? Ögeylik elədi də. Xeyri yoxdu aaa... Beş barmağımı bal eləyib versəm,deyəcəklər zəhərdi.

Sənəm ərinin sözlərinə qüvvət verməkdən çəkindi. Anladı ki, elə o axşamkı bir cümlə kifayət edib ki, Eldar hər şeyi anlasın. Eldar süzülmüş hazır çaya belə baxmadan yataq otağına keçib yatmağa çalışdı. Ona etmədiyi bir işin günahkarı kimi baxılması ağrıdırdı.

 Sənəm bazar günü olduğundan uşaqların səssizliyini təmin etmək üçün elə eyvanda oturub ayaqlarını uzatdı. Cırıq corablara yamaq salmaq üçün iynə sapladı. Səhər alatorandan ayaq üstə gah evdə, gah bağda işləyən Sənəmi əlindəki iynə ilə oturduğu yerdə nə vaxt yuxu apardığından xəbəri olmadı. Eyvanın qarşısındakı qumluqda oynayan Nuranə anasının yatdığını fərq edən kimi bibisi qızı Firuzə ilə gizlicə şütüyüb qonaq otağına keçdi.

                Sənəm qəfil səsə ayıldı. Yuxuladığını fərq edən kimi tələsik özünü düzəltməyə çalışdı. Səs getdikcə yaxınlaşırdı. Əlindəki iynəni iynə-sap qutusuna atıb ayağa qalxdı. Uşaqlara nəsə olub fikri ilə səs gələn tərəfi diqqətlə dinləməyə başladı. Səs qayınatasının səsi idi. Dayanmadan:

-Qudurmuşlar, Qudurmuşlar- deyərək dayanmadan qışqıra-qışıqıra təkrarlayırdı. Sənəm bunun mütləq onlarla əlaqədər olduğunu hiss etdi. Eyvandan baxaraq uşaqların harada olduğunu təxmin etmək istədi, lakin ətrafda altı uşaqdan heç biri gözə dəymirdi. Qayınatasının səsinə arada baldızının və qayınanasının da səsləri də qarşırdı. Sənəm heç nəyi ayırd etməyə macal tapmamış Eldar yataq otağından çıxıb eyvana gəldi.

- Qoymadınız aaa, bir çimir edək. Noulub, noulub?- yarıyuxulu halda söyləndi.

-Mən də bilmirəm. Səs papangildən gəlir. Kiminləsə dalaşırlar deyəsən.- Sənəm nagüman halda ərini cavablandırdı.

-Uşaqlar hanı?-Eldar ətrafa boylana-boylana soruşdu.

-Bilmirəm. Elə onlar da yoxdu.

Eldar növbə ilə uşaqları səsləməyə başlayanda Sənəm səs-küyü daha da yaxından eşitmək üçün eyvandan enib çəpərə doğru getdi. Elə bu zaman Nuranə və Füruzə qaçaraq özlərini həyətə çatdırdılar. Sənəm onların su arxının üstündən gəldiyini ayaqlarının palçığından anladı. Bu səs-küyün onların arxa girməsi ilə əlaqələndirmək istədisə də, yenə beyninə heç nə yerləşmədi.Dönüb yanından yel kimi ötüb aradan çıxmaq istəyən Nuranəyə

-Ay bala, baban nəyə hirslənib?-deyə səsləndisə də qız sanki onu eşitməyibmiş kimi bağın dərinliyinə qaçdı. 12 yaşında olan Nuranə son zamanlar Sənəmi çox incitməyə başlamışdı. Sənəm elə irəliləyib qayınatasıgil tərəfə keçmək istəyirdi ki, kişi özü onu qarşıladı. Ona tərəf əyri-əyri baxıb birbaşa eyvana doğru irəlilədi. Eyvana çıxmadan üzünü Eldara tutub:

- Adam kişi olar. Ailəsinə gücü çatar. O qədər şey gətirmisən,sağlığına qismət, amma tay sənən göndəriləni niyə minnətnən verirsən?-qeyzlə söyləndi.

- Nolub papa? Nağarmışam?- Eldar çaşqın-çaşqın dillənıəndə kişinin üstünə sanki bir vedrə benzin tökdülər. Qışqıra-qışqıra:

-Odur ey, o qədər yeyib şişiblər ki, malakonu deşib su ilə axıdıblar. Nolar, adam adama etibar edib veş yollayar da. Onda qarət etməz ki. Allah onu sizə qismət etməzaaa. Haramınız olsun! Haramınız olsun!- deyərək kişi çıxıb getdi. Sənəm əli üzündə elə orda-qayınatasıgil tərəfdən fırlanıb axıb gələn arxın qırağına çökdü. Həyət tam bir səssizliyə qərq olmuşdu. Su əvvəlcə bulanıq, sonra ağ rəngdə gəlməyə başladı. Sənəm suyun üzündə kol-kosa ilişib gələn süd qutularını görəndə içini çəkdi. 15-ə yaxın süd qutusu bir-birinin ardınca suyun üzündə fırlana-fırlana gəlirdi.Əlini uzadıb qutunun birini götürdü.Qutunun başında deşilmiş yerdən hələ də süd maye kimi tökülürdü. Elə bu zaman Eldarın səsini  eşitdi:

-Sənəm, Əlisa veş göndərməmişdi. O çantanı da mən alıb düzəltmişdim.