EV

                                                

            Gecə yatanda da yuxuda ev görürdü. Böyük işıqlı ev onun yuxularının bəzəyi idi.Rayona gedəndə mütləq mebel salonlarına baş çəkirdi. Xəyalında qurduğu evə mebel düzür, sonra yataq otağında yerləşdirəcəyi televizorla yuxuya getməyi düşünürdü. Bir dəfə  bu xəyalların təsiri ilə eyforiyaya elə qapılmışdı ki , az qala onu maşın vuracaqdı. Sürücü yumruğunu çıxardıb ona sirkələdi ki , xəyalları dağıldı və o an ağlına möhtəşəm bir fikir gəldi. Bəli , əslində bunu niyə əvvəllər də fikirləşməmişdi. Sevincək şosse yolun ortasından çəkilib maşına yol verdi. Sürücü onun təbbəsümlü üzünü görərək başını yellədi. Yəqin ki , onu dəli hesab etdi.

            Gülnar 9 il idi ki, valideynləri ilə yaşayırdı. Bir oğlu ilə boşanıb bu evə dönəndən bəri həyatı yalnız yaşamaq naminə ömür adlandırıla bilərdi. 9 il idi ki , ata yurdundan 400 metr aralı yarımçıq tikili qalmış evinə köçə bilmirdi. Evdə ata təzyiqinə bu 9 ildə böyüyüb kişiləşmiş qardaş təzyiqi də əlavə olununca Gülnar yuxularında daha tez-tez ev görməyə başladı. Dəfələrlə cəhd etmişdi. Cəhd etmişdi ki , müəllim maaşı ilə topladığı pul ilə tikintini davbam etdirsin , lakin  atası susmuş qardaşı isə gənc dəliqanlığı ilə

-El caamatı bizə güldürmək istəyirsən? Nə işin var tək gəlin xeylağı o damın altında?!- söhbətə son qoymuşdu.

Gülnar imkanı olsaydı bu el-camaat adlanan anlayışı azərbaycan dili müəllimi kimi təhlil edər və yaddaşlardan silərək köhnə söz kimi tarixin zibbiliyinə göndərərdi. Lakin qüvvəsizliyinin fərqinə varan kimi başqa yollar axtarmağa başladı. " Ev , ev " gündə dodağının altında neçə dəfə zikr edir , amma vəziyyətdən çıxa bilmirdi.

            Rayondan evə dönən kimi ev telefonu ilə xalasına zəng etdi. Ona təklifinə razı olduğunu söylədi. Xalası əvvəl duruxdu

            -Qızdırmalı deyilsən ki?- deyə təccüblü səslə soruşdu.

            -Yox, ay xala, arxayın ol- Gülnar onu sakitləşdirdi.

            -Axı ,sən dünən asıb kəsirdin ki , ar belə namus belə . Mənə yaraşmaz daha ərə getmək.

            -Fikirləşdim ki , nə vaxta qədər belə olacam. Get onlara de , razıyam.

            -Yaxşı. deyərəm. Amma , yenə zəng edib bu fikrindən daşınsan daha mən adda xalan yoxdu.

            Gülnar dəstəyi asıb dərindən nəfəs aldı. Ayağa qalxıb güzgünün qabağına keçdi. Özünü baş-ayaq süzüb

-Hə , Gülnar xanım , bu kişi tayfası ilə haqq hesabı çürütmək vaxtı gəlib çatıb. Hamısı ilə. Ata ilə , qadaş ilə , hamısı ilə- deyib saçlarını açıb yenidən yığdı.

 Üç gündən sonra gəldilər. Gülnar Cəlal deyilən adamı pərdənin  o tayından diqqətlə süzdü. Qısaboylu , saçları ağarmış bığlı bir kişi idi. Əyninə geyindiyi təzə paltarlarda özünü narahat hiss edirdi. O an başa düşülürdü ki, daima iş paltarında gəzən adamdı və bu paltarlar əynində qonşu paltarı kimi durub.Tez-tez boynundakı qalstuku dartışdırırdı. Gülnar bacısını yanına çağıraraq ona bu halı göstərdi və dözməyib

-Ay qız buna bax elə bil avara küçə itinə  xalta salıb cins it etmək istəyirlər- deyə şaqqanaq çəkib güldü.

Bacısı ona əyri-əyri baxıb başını buladı və əlindəki məcməyini mətbəxə apardı.

Ümumi razılıqla üç gündən sonra gəlib Gülnarı apardılar. Cəmi bir həftə sonra isə kənddə Gülnarın yarımçıq evinin qabağına daş töküldü. Hər şey ölçülüb biçildi. Əvvəl Gülnar subay olanda buna  etiraz edən qadaş və ata arada gəlib ustalarla çay içib siqaret də çəkdilər. İki ay sonra artıq kəndin ortasında yaraşıqlı bir ev var idi. Gülnar xəyalında qurduğu mebellərin hamısını aldı. Yataq otağına arzuladığı kimi televizor yerləşdirdi. Amma Cəlalı .... Cəlalı isə yataq otağına buraxmadı. Əvvəldən Cəlal Gülnarın soyuqluğunu dəfələrlə bacılarına şikayət etsə də onlar hələ alışmadığını , neçə il subay , dul qadın kimi yaşadığını deyərək onu sakitləşdirirdilər. İndi Gülnar onu yataq otağına buraxmayanda lap dəli oldu.

Gücü heç nəyə çatmadı. İstədi evdəki bu mebellərin şüşələrini qırsın , lakin bir anlıq xatırladı ki , bunların heç birinə bir qəpik də olsa xərcləməyib. Beləcə evdən başını götürüb getdi. Sərxoş olanacan içib gəldi, dava saldı. İçib ,gəldi Gülnarı döydü. Gülnar isə hamının yanında vay -şüvən qaldırır, özünü məzlum kimi təqdim edir və gecə ağrılarını hamısının yataq otağına qoydurduğu 81 dioqonal televizorun qarşısında unudurdu. Nəhayət son nöqtəni elə Cəlal qoydu. Getdi və bir daha qayıtmadı. Bir ay sonra məhkəmədən birbaşa çıxıb evə gələn Gülnar boşanma kağızını sevincindən evdə qoymağa yer tapmırdı.

Satan İtlər

                                           

            Balaca yerin böyük qaydaları olur- deyə pıçıldadı qoca dərviş.

            Sən kimsən?- deyə soruşmaq istədi amma gücü yetmədi. Adəmdən bəri at belində idi. Nəfəsi tıncıxmışdı. Gördüyü insanların xatırlamacayaq qədər yol qət etmişdi.  Şərin Xeyrin gözlərini çıxartdığını , Bayquşların söhbətini , Şəhrizadın nağıllarını eşitmişdi. Yorğun idi. Arada ona elə gəlirdi ki ,çapdığı atın belinə yapışıb ,oradan heç qopmayacaq.

            -Bəşər övladı xoşbəxtlik nağılına inandırılıb. Ehh , necə də dəyirmanda gözləri bağlı ata bənzəyirsiz. Qarşınızda siz fırlandıqca , nəfəsini tükətdikcə ot bağlanmış taxtanı da hərəkətə gətirirsiniz. Siz sürətinizi artırırsınız,o da sürətlənir .Qazanan dəyirmandı.Üyünüb gedən buğda ya da buna ömür deyək.- qəhqəhə çəkdi Mefistotel .

            O qaçan atlara and olsun ki , mən bir gün qoyduğumun bütün qaydaların hesabını soruşacam. Yer dümdüz olacaq. Meydan kimi geniş. Hər kəs ora gələcək.-xəbərdarlıq onların qulaqlarından könüllərinə yol tapa bilmirdi.

 Atlı Adəmdən bəri yol gəlirdi. Atlı o meydana tələsirdi.

            -İnsanlar məğlub olduları yerə niyə yenə gəlsinlər ki?!- Çörçil Stalindən soruşdu.

            -İnsanlar cinayət törətdikləri yerə niyə gəlirlərsə , ona görə- deyə  cavabladı Stalin.

Atlı dərvişə tərəfə dönərək bu dəfə var qüvvəsi ilə soruşdu.

-Balaca yerlərin qanunlarını necə dəyişək?

Dərviş ağıllı nəzərlərini uzaq üfüqdə qürub edən günəşə dikərək susdu.

-Əgər birliklərini gücünü daxildən zəiflədə bilmirsinizsə onların dil oyunlarını kəşf edin.- alim mədəniyyətlərini açarını ona təqdim etdi. O açarı cibinə qoyub üçüncü dünya müharibəsinə yollandı.  Atlı bilirdi ki , açarlı insan kəpənk effekti ilə silahlanıb , dil oyunları tələ qurub. Üzü üfüqə doğru tələsirdi hər ikisi. Biri ədalətin görüşünə , biri ədalətin məğlubiyyətinə. İkinci inanırdı ki , çoxluq azlığı məğlub edəcək qüvvədə olacaq.

            Əlini   qayığın kənarına atdı. Çapaladı soyuq suda. Körpə ağlı hələ də kəsmirdi ki , hardadı. Onda gördü atası , anası böyük dalğalarla çarpışır. Qollarına daha gücü çatmadı. O,nə üçün burada olduğunu , niyə üşüdüyünü , müharibəni , qanı bilmirdi. O , heç vaxt nifrətin nə olduğunu bilməyəcəkdi. Onu dalğalar sürükləyib sahilə atdı. Sabah bütün qəzetlər ondan yazacaqdı , bütün dünya bu kiçik immiqranta ağlayacaqdı. Amma bunların hamısı sabah olacaqdı. Onun meyidindən azacıq o tərəfdə yoqa ilə məşğul olanlar kainatdan müsbət enerji gözləyirdilər.

            Atlı baxışları üfüqdə ilişib qalmış qocadan yenə soruşmağa cəhd etdi , amma qoca dərviş şəhadət barmağını qaldıraraq səmaya işarə etdi.

            -Sən donmaq bilirsən necə olur? Hissə-hissə,yavaş-yavaş.Sanki şirin bir yuxuya gedirsən.

            -Ana Qar kraliçası ona görə üşümürmüş?- donmaqda olan sonuncu xocalı körpəsi pıçıldadı.

            -Yat , körpəm biz yuxuya gedirik , qar kraliçası gəlib onun yanına gedirik ,yat şirin balam...

Atlı  atını mahmızlayaraq istədi səbirsizcə qoca dərvişin qarşısında dövrə vursun. Sualın cavabı onu çatladırdı.Qoca istehza ilə gülümsəyərək

-Nə olub? Səbirsiz insan.Necədə Naqasakidən Xerosimaya yaralı gətirilmiş adama bənzəyirsən.

Nə qədər tələssən gilyotinə o qədər tez göndəriləcəksən. Atı unutma.Dəyirmandakı atı...

Atlı sükuta qərq oldu.

Kiçik yerin qanunları böyük olur-deyə özü-özünə pıçıldadı.

Səmaya baxdı,özünə baxdı.Qüdrəti gözünə o qədər böyük göründü ki , yer kürəsi gözündə bir ovuc torpağa döndü.

            Sən itlər haqqında eşitmisən? İlk əhilləşdirilən heyvanlardan biridir.Çox sədaqətli olarlar. Amma sahibinə qulaq asmayacaq qədər aza bilirlər. İnsanın içində də bir it gizlənib.Əvvəl hürür, sonra ulayır...

            Satan itlər var və bir də satanistlər var... Əslində birincilər ikincilərdən təhlükəlidir.

            Arada özümü meyvənin içində yad ölkəyə gəlib çıxmış qarışqa kimi hiss edirəm. Onlar meyvəni yeyirlər, meyvə qarışıq səni zibilliyə vızıdadırlar . Sən isə yad qarışqasan bu yad ölkədə. -qoca şərqli ayağını qərbin geniş prospektində asfalta uzadaraq dedi.

            Atlı qoca dərvişin ətrafında dövrə vururdu. Dərviş on iki həvarinin süfrə həyəcanı qədər çırpınan atlıya fikir vermirdi. Dünya fırlanırdı. İnsan Zamanın fərqində deyldi. Zaman isə onu gəncliklə aldadıb qocalığın tələsinə sala bilirdi.

            Nifrət edən insanların qurbanı həmişə məsumlar olur.

Atlı üzü günbatana doğru gedirdi. Qoca dərviş səbirlə onu yola verirdi. Qoca çılğınlığın ölümə məhkum olduğunu ,atlı isə istədiyini alacağına and içmiş kimi əmin idi. Yoçuluq uzanırdı... 

Yer kürəsini-bu balaca yer insana dar gəlirdi..

UÇURUM

         

Bir addım o tərəfdə uçurum var idi.Dərin dibsiz,dumana bürünmüş uçurum.Onlar onun fərqində deyildilər. Xoşbəxt idilər.Uçurumu görməyəcək qədər xoşbəxt.

Zaman uçurdu. Dəlisov quşun qanadlarında heç kəsdən,  heç nəyi soruşmadan onlardan anları,saatları oğurlayırdı.

Və bir gün qadın daxmanın qarşısında ocaq qalayanda kişinin dumanlı dərəyə baxıb, xəyala getdiyini gördü. Yenə qayğılarına bürünüb ocağını daha da alovlandırdı.O,xoşbəxtdi.Xoşbəxtlərin gözləri kor olur, uçurumları görməyəcək qədər.

Günlər uzanıb özünü həftələrə təslim edəndə kişi o daxmadan da o qadından uzaqlaşıb, özünü o uçuruma təslim etdi.

Əvvəl kəndir hördü,sonra o kəndiri pillələrə çevirdi, sonra da körpüyə. Qadın xoşbəxtdi. Qadın kişinin ona sürpriz edəcəyini güman edirdi.

Uçurum böyüyürdü.Əvvəl İkisinin arasında böyüdü o uçurum,sonra evlərinin qarşısında. Dibi görünməyən uçurumun o tayından bir yad qoxu düz ocaqlarının başına qədər gəlib çıxmışdı.Qadın o ocağın başında yemək bişirirdi. Dadlı yeməklərin ətrini kişi o uçurumun kənarında unudurdu.

Dumanlı uçurumun o tayında bir əl yellənirdi. Əlvan yaylıq var idi əlində.Hey təslimiyyət bayrağı kimi gəl-gəl edirdi. Qadın saçlarını hörərək əlvan yaylığını bağlamışdı,lakin kişi bunu görmədi. Onu uçurum udmuşdu.

Bir gün gecə qadın o tənha daxmada kişini tapmadı.Qaçdı, gücü yetdiyi qədər ayaqları tutan qədər qaçdı,amma ətrafda qaranlıq hər şeyi udmuşdu.Düz uçurumun kənarına qədər gəldi. Əlinə o kəndir keçdi. Pillələrə çevrilmiş kəndir.Uçurum dumanlı idi, qaranlıq idi.Amma o tayda ay doğmuşdu.Qadın qaranlıqdan o taya boylandı. O işığı, o gözəlliyi seyr etdi uzaqdan. İstədi körpüyə, pillələrə çevrilmiş o kəndiri addım-addım aşıb oracan getsin. Amma anladı ki, ona ora olmaz.

Səhərə kimi uçurumun kənarında gözlədi. Gəzlərini duman, yuxusunu qaranlıq apardı.İstədi özünü o uçurumdan atıb öldürsün. Dayandı. Ayaqlarını sallayıb o qaranlığıa tamaşa etdi. Günəş dünyanı qucaqlayana qədər tamaşa etdi.

Səhər kişi o körpü ilə geri döndü. Qadın onun gözlərinə baxdı.Və o gün anladı ki, o kişinin gözlərindəki uçurumdan yıxılıb ölüb. İlk dəfə olaraq daxmanın qarşısında ocaq qalanmadı. İlk dəfə olaraq sükutla qarşıladılar bir-birlərini. Və uzun bir sükut başladı.Əlvan yaylıqlı əl daha tez-tez göründü. Hər gecə körpü kişinin addımlarından sirkələndi. Qadın əridi. Başındakı əlvan yaylıq rəngini dəyişib soldu üzünün rəngi kimi. Kişi gözlərindəki o əlvan yaylıq fotosu ilə, onun yaylığının rəngini fərq etmədi.O, daha o ocağın yanmamağını da fərq etmirdi. O uçurumdan o tərəfdə yaşayırdı. Uzaqda idi. O qədər uzaq ki,gözlərinin boşluğunda o qadına yer yox idi.

Yenə gecələrin birində uçurumun o tayından gülüş səsləri eşidildi. Xoşbəxt və qayğısız gülüş. Qadın yenə uçuruma baxırdı. Özünü yenə o qaranlığa atmaq istəyirdi. Ayağa qalxdı,başındakı qara yaylığı çıxarıb uçuruma atdı,sonra geri dönüb daxmadan kişinin bıçağını gətirdi. Əvvəl öz damarlarına baxdı,sonra o taya-işıqlı dünyaya. Daha sonra bıçağı kəndirə çəkdi. Körpü yellənib qopdu bu taydan. Uçurumun dibinə qədər yol getdi. Qadın əlindəki bıçağı qaldırıb o taya atmaq istədi,bir anlıq düşünüb geri döndü. Aylardı pozulmuş narahat yuxularının əvəzində dərin bir yuxuya getdi. Ölü kimi  yatdı.Ayılanda səhər idi. Nə qədər zaman yatdığın bilmirdi. Hər şey o qədər uzaqda qalmışdı. Sanki min il keçmişdi o uçurumdan, o körpüdən. Daxmanın qarşısına çıxdı.Yenə ocaq qaladı,yenə hər şeyi yerinə qoydu.Uçurumun kənarına gəldi.Ora nəzər salmadan çoxlu çiçək topladı. O çiçəkləri aparıb güldana qoyaraq, saçlarını çox gözəl daradı.Zaman yeni dəlisov quş kimi uçurdu. Arada qəlbnə şikəst bir ümid gəlirdi.Bəlkə, kişi  o körpünü təmir edər, onun üçün geri dönər.Amma bilirdi ki,səfeh ümiddi. Elə o səfeh ümidi qəlbində boğub yaşamağa cəhd edirdi. Zaman uçurdu.

Gecələrin birində daxmanın qarşısında ocaq qaladı.Alova gözlərini dikərək keçmişini gələcəyini xəyal etdi. Uçurum qarşısında qaralırdı.Qaranlığın bağrını yaran ay başının üstündə idi. Yayın istisi ocağın hərarəti ilə birləşib onun üzünün dərisini qızartmışdı.O xəbərsiz idi. Onu illərdi izləyən iki gözdən xəbərsiz idi.

Gecələrin birində gəldi. Qadın ilk öncə özünü itirdi. Bütün malik olduğu silahlarla ona müqavimət göstərməyə hazırlaşdı. Amma adam əli qoynunda tamaşa edib getdi. Beləcə hər gecə gəldi. Hər gecə əli qoynunda uçurumun kənarında ona tamaşa etdi. Qadın ondan heç nə soruşmadı. Onun hardan gəlib çıxdığını, niyə orada dayandığını soruşmadı. Yenə daxmanın qarşısında ocaq qaladı.Əlvan yaylığını başını bağladı.Saçlarını yenə çəmənlikdə daradı.Çobanyastıqlarından yenə saçlarına düzdü.Adam uçurumun kənarında idi.

Bir gün son yay ayı doğanda qadın uçurumda körpünü fərq etdi. Körpü kəndirdən hörülmüşdü. Külək vurduqca yellənirdi. Dibsiz uçurum altında qaralırdı.Bir ümidlə onun sonuna doğru boylandı. Yenə o şikəst ümid qəlbində topallayıb bəlkə geri dönmək istəyir deyə pıçıldadı.Oturub o körpünün yanında hönkürdü.O qədər ağladı ki, illərdi gözlərinin boşluğuna yığılmış dərdin pası açıldı. Zamanı itirib ağladı. O ki var ağladı.Və anladı ki, əslində o şikəst ümidə ağlamır, uçurumun kənarında hər gün dayanan o adama ağlayır.

Payızın yelləri ağacların yarpaqlarını yoluşdurub, küləyə bəxş edəndə yenə o adamı gördü. Bu dəfə əlində çiçəklə gəlmişdi. O uçurumun kənarından daxmaya doğru gəlməyə izn istəyirdi. Qadın heykəl kimi pəncərənin önündə durmuşdu. Külək buludları toplayıb bir yerə səmanı qaraltdı,yağış damlaları dünyanın ən çətirsiz adamının üzərinə səpələndi. Qadın isə tamaşa edirdi. Tamaşa etdikcə anlayırdı ki, yağış onların arasındakı uçuruma yağır. Sularla oranı doldurmaq üçün yağır. Bir gəmi eşqi ilə yağır.

Adam əlindəki çiçəkləri yağışa təslim edib geri döndü. Körpü yelləndi. Uçurumun qaranlığı adamı uddu. Qadın qaçaraq onun arxasınca yüyürdü. İstədi onun geri qaytarsın.Düz uçurumun kənarına gəldi. Əlini o körpüyə uzatdı.Qorxdu içindəki dəhşətdən qorxdu. Sevməkdən qorxdu,özünə xəyanət etməkdən qorxdu.  Körpü yenə var idi və o körpü bu dəfə başqa bir yerə bir məqsədə aparırdı.

İki gün gözlədi. Yağışların göz yaşında yuyunaraq gözlədi. Sonra bir Günəş doğdu,qaranlıq buludlar bənövşəyi rəngə dönəndə qadın körpüyə doğru yönəldi.Əli ayağı əsə-əsə körpünün sonuna qədər gəldi. Adam uçurumun kənarında oturmuşdu.Gözlərinin boşluğunda qaranlıq bir uçurum var idi. Qadın o uçurumda özünü gördü. Sonra özünü o baxışlardan qoparıb lap qabağa baxdı.Gördü bir qadın başında rəngi qaçmış bir qara yaylıqla oçağın üstündə qazan qarışdırır. Rəngi kül kimi, əlləri əsməcəli qadın. Sonra dayandığı körpüyə baxdı və geri dönüb ayaqlarının gücü yetdiyi qədər qaçdı. Öz daxmasına qədər qaçdı.Əlinə ilk keçən o bıçaq oldu. Elə həmin bıçaqla dönüb o  körpünü doğradı.Dibsiz, qaranlıq uçurum körpünü uddu. Əslində isə o körpünü doğramadı, özünü doğradı,könlünü doğradı,istəklərini doğradı. Qadın içindəki dərin boşluqla ah çəkərək uçuruma baxdı. Əllərini yana açaraq möhkəm qışqırdı.

Zaman dəlisov dəcəl qız kimi qaçırdı.Qadın daxmasının qarşısında ocaq qalamışdı. Uçurum yox olmuşdu.